06 - 28 733 712 dafna@mesoloog.amsterdam

SIBO staat voor “Small Intestinal Bacterial Overgrowth”, wat bacteriële overgroei in de dunne darm betekent. In een gezond systeem leeft in de dikke darm een hogere concentratie darmbacteriën dan in de dunne darm. Bij SIBO dringen bacteriën uit de dikke darm de dunne darm binnen en verstoren de voedselvertering dat in de dunne darm via verteringsenzymen plaatsvindt.

Bij SIBO wordt de voeding in de dunne darm door bacteriën verbruikt waardoor het zorgt voor gisting. Een bijproduct van de vertering van de bacterie is methaan en/ of waterstofgas. Deze gassen veroorzaken o.a. een opgeblazen gevoel, winderigheid, krampen, diarree, boeren en constipatie.

De andere bijwerking van SIBO is verdere verstoring van de voedselvertering in de dunne darm waardoor voedingsstoffen niet worden opgenomen. Wanneer de bacteriën het voedsel verteren in de dunne darm, betekent dit dat ze veel van de voedingsstoffen opnemen, wat leidt tot malabsorptie (slechte opname) van monosacchariden, aminozuren, vitamines (vooral B12 en foliumzuur) en mineralen (vooral magnesium, ijzer en calcium).

Bijwerkingen van slechte opname van voedingsstoffen kunnen o.a. vermoeidheid, hormonale disbalans en rusteloze benen zijn. SIBO genereert toxines, die het lymfestelsel belasten, het immuunsysteem en ons eigen ontgiftingssysteem.

Helaas wordt SIBO grotendeels niet gediagnosticeerd, wat kan leiden tot jarenlange problemen in de dunne darm. Mensen kunnen intoleranties ontwikkelen voor bepaalde voedingsmiddelen zoals gluten, lactose of fructose, omdat de verteringskwaliteit van de dunne darm afneemt.

SIBO is een belangrijke oorzaak van het prikkelbare darm syndroom (PDS). Het is moeilijk om andere spijsverteringsproblemen te behandelen als SIBO aanwezig blijft en hoe langer het aanwezig is hoe meer problemen het kan veroorzaken.

Vaak wordt als behandeling voor een dubbele aanpak gekozen; uithongering van de bacteriën en een actieve behandeling. Belangrijk lijkt om te stoppen met het voeden van de bacteriën. Dit betekent het verwijden van het voedsel dat de bacteriën graag eten zoals suikers, koolhydraten en zetmeel. De bacteriën kunnen enkele maanden zonder voedsel leven, dus een dieet dat deze stoffen vermijdt is aan te raden.

Naast het verhongeren is het belangrijk om hun aantal te verminderen door ze te doden. Dit kan worden gedaan door behandeling met antimicrobiële middelen op basis van kruiden, antibiotica of beide. Wanneer beide benaderingen worden genomen (uithongeren en doden), worden vaak goede resultaten behaald. Het is ook belangrijk om stressniveaus, slechte slaap en beweging aan te pakken, omdat deze het herstel kunnen beïnvloeden. Zodra de bacteriën verdwenen zijn, is het belangrijk om de goede bacteriën opnieuw te introduceren, zodat ze de darmen kunnen helpen genezen en toekomstige gevechten tegen de slechteriken kunnen bestrijden.

Belangrijk is om te begrijpen waarom het lichaam SIBO ontwikkelde. Net zoals een opgeblazen gevoel een symptoom van SIBO kan zijn, is SIBO een symptoom van een onderliggende disbalans waardoor de bacteriën konden migreren en zich vermenigvuldigen in de dunne darm.

Wat is de onderliggende oorzaak van SIBO?

Het is belangrijk om te kijken wat de onderliggende oorzaak is. Deze bacteriële overgroei kan optreden wanneer bacteriën uit een deel van de dikke darm naar de dunne darm reizen of wanneer natuurlijke bacteriën in de dunne darm zich te veel vermenigvuldigen.

Mensen kunnen SIBO ontwikkelen als gevolg van de volgende factoren:
– verstoorde of vertraagde darmperistaltiek
– tekort aan maagzuur, galzuur, gebruik van ontstekings- of maagzuurremmers. (Maagzuur doodt bacteriën)
– lichamelijke afwijkingen van de dunne darm
– verzwakt immuunsysteem

Wat zijn de tekenen en symptomen van SIBO?

De tekenen en symptomen van SIBO zijn vergelijkbaar met die van andere spijsverteringsstoornissen zoals PDS. SIBO heeft rechtstreeks invloed op de darm en veroorzaakt ongemakkelijke spijsverteringsproblemen en symptomen zoals: gasvorming en een opgeblazen gevoel, diarree, buikpijn of –krampen, constipatie, afwisselend constipatie en diarree, brandend maagzuur of reflux, voedselovergevoeligheid (waaronder gluten, zuivel, lactose, fructose, FODMAP). Maar ook vettige en vaak drijvende/plakkerige ontlasting, misselijkheid, hoofdpijn/migraine, vermoeidheid, huiduitslag, gewrichtsklachten, stemmingen (depressie, angst), concentratie-stoornissen, hang naar snelle suikers en koolhydraten, slechte adem.

Wat zijn de risico factoren?

Mensen met bepaalde medische aandoeningen hebben meer kans op SIBO. Artsen beschouwen SIBO als een mogelijke complicatie van de volgende aandoeningen: cirrose, ziekte van Crohn, coeliakie, hypothyreoïdie, HIV, Diabetes, PDS, sclerodermie, fibromyalgie. Andere risicofactoren voor SIBO zijn onder meer: langdurig gebruik van protonpompremmers, dit zijn medicijnen die de maagzuurproductie verminderen, darmoperatie, onlangs een antibioticakuur hebben gevolgd, alcohol.

Hoe wordt SIBO vastgesteld?

Helaas is er geen perfecte test. De dunne darm is een moeilijke plek om te bereiken. Endoscopie reikt alleen in het bovenste gedeelte en colonoscopie reikt alleen in het eindgedeelte. Het middelste gedeelte, dat heel lang is, is moeilijk toegankelijk. Ontlastingstests weerspiegelen voornamelijk de dikke darm.

Gelukkig is er een niet-invasieve test die veel wordt gebruikt in SIBO onderzoek; de waterstof- en methaan-ademtest.

Hoe kan SIBO behandeld worden?

Momenteel kan SIBO worden behandeld via drie opties: antibiotica, plantaardige antibiotica en een dieet.

Antibiotica
Antibiotica zijn vaak een voorkeursbehandelingsoptie door zowel gastro-enterologen als patiënten, omdat ze proberen de bacteriële overgroei snel aan te vallen. Rifaximin en Neomycin zijn de meest voorgeschreven antibiotica voor SIBO, omdat ze bijna volledig niet-absorbeerbaar zijn en in de dunne darm blijven. Dit betekent dat ze een gelokaliseerde werking hebben en geen systemische- of wijdverspreide bijwerkingen veroorzaken.

Kruidenantibiotica
Kruidenantibiotica proberen ook de overtollige bacteriën direct aan te vallen door het aantal bacteriën in de dunne darm te verminderen. Kruiden zijn vaak de eerste keuze voor alternatieve therapeuten, natuurgenezers en integratieve artsen. Kruiden hebben meer tijd nodig om in werking te treden. Studies hebben aangetoond dat kruidentherapieën even effectief zijn als Rifaximin en een vergelijkbaar responspercentage en veiligheidsprofiel hebben. Enkele van de meest gebruikte kruiden zijn onder andere allicine, oregano, berberine en neem. Zoals alle behandelingen moet het juiste kruidenprotocol voor elke individuele patiënt worden bepaald.

Dieet
Alle dieetbehandelingen streven ernaar om voedselbronnen voor de bacteriën te verminderen. Ze proberen de persoon te voeden maar verhongeren de bacteriën. Het dieet ontwikkelt door Dr. Siebecker, een specialist op het gebied van SIBO, heeft een aanzienlijke invloed op onze darmbacteriepopulatie. Bacteriën eten voornamelijk koolhydraten, dus alle aanbevolen diëten verminderen koolhydraten om te proberen de bacteriën en vooral het gas dat ze produceren te verminderen, door hun voedselvoorziening te beperken. De enige koolhydraten waar bacteriën niet veel van eten, zijn onoplosbare vezels. De gevestigde SIBO-behandelingsdiëten worden geadviseerd en begeleid door natuurdiëtisten. Dit dieet houdt onder andere in:

  • Vermijden van voedsel waar een overgevoeligheid voor getest is.
  • Letten op zware voedselcombinaties en kooktechnieken die de vertering verzwaren.
  • Vermijden van exorfinen (indien aangetoond)
  • Vermijden van gal verstorende voeding (bakken, frituren) en toevoegen van voeding die de galstroom
    reguleert.

Naast het behandelingsprotocol is de voeding van een patiënt belangrijk bij het ondersteunen van het herstel van SIBO. Momenteel wordt aangenomen dat voeding alleen SIBO niet kan genezen, en in plaats daarvan wordt gebruikt om de behandeling te ondersteunen en verlichting te bieden bij
spijsverteringssymptomen. Een beperkt dieet is ontworpen om slechts kort te worden gebruikt. Het is belangrijk om een breed scala aan voedingsmiddelen en fermenteerbare vezels opnieuw te introduceren, omdat deze het bredere darmmicrobioom voeden. Bovendien moet worden begrepen waarom het lichaam in de eerste plaats SIBO heeft ontwikkeld. Net zoals een opgeblazen gevoel een symptoom van SIBO kan zijn, is SIBO een symptoom van een onderliggende aandoening waardoor de bacteriën in de dunne darm kunnen migreren en zich kunnen vermenigvuldigen. De onderliggende oorzaak moet worden begrepen en aangepakt om een permanent herstel van SIBO te bereiken.

Herken jij je in de bovengenoemde symptomen, wil jij meer inzicht in je darmproblemen via een mesologisch en orthomoleculair onderzoek? Dan kan je me bereiken via dafna@mesoloog.amsterdam.