De maag is een zeer rekbaar orgaan. Leeg is het een soort platte zak van ongeveer twintig centimeter lang, maar na een flinke maaltijd kan hij uitrekken tot maximaal vijftig centimeter. In totaal past er wel drie liter voedsel en vocht in. Gemiddeld blijft een maal ongeveer drie uur in je maag. Eet je veel en/of vet, dan duurt de vertering langer.
De maag is een tijdelijk reservoir voor het ingenomen voedsel. De binnenzijde van de maag is bekleed met slijmvlies. Diverse kliercellen in de maagwand produceren slijm, maagzuur, eiwitsplitsende enzymen en Intrinsic Factor (van belang voor de opname van vitamine B12). Door het samentrekken van de spieren in de maagwand worden deze stoffen met de voedselbrij vermengd. In de maag heerst een zuur milieu wat nodig is voor de eiwitvertering en het doden van bacteriën of parasieten die met het voedsel binnenkomen. De maagwand wordt beschermd tegen dit zure milieu door de slijmvlieslaag. Indien de slijmvliezen onvoldoende bescherming leveren of er teveel maagzuur geproduceerd wordt, kan dit leiden tot zweervorming in de maag.
Psychische aspecten van de maag
De psychische aspecten van de maag hebben te maken met denken en zorgen. De maagenergie heeft veel invloed op het vermogen tot invoelen en medeleven. Een harmonische maagenergie uit zich in een ontspannen, zorgzame, sympathieke en steunende houding. Iedere disbalans in de maagenergie leidt tot veel denken/piekeren, onzekerheid en overbezorgdheid. Zorgen en bezorgdheid hebben omgekeerd ook een negatieve invloed op de maagenergie.
Gehaaste eters, die zichzelf nergens veel tijd voor gunnen, belasten de maagenergie. Andersom geldt ook dat een lage maagenergie gehaaste eetgewoonten met zich meebrengt en veelal een slechte reactie op vulling van de maag (vol gevoel, eten wil niet zakken, misselijkheid, maagzuur).
Vertering van voedsel
Het voedsel wordt door de maagperistaltiek gekneed en vermengd met maagzuur en enzymen. Noodzaak voor een goede werking is dat er niet in één keer een grote hoeveelheid voedsel verwerkt hoeft te worden en dat het voedsel al door het speeksel is voorbereid. Om de maagvertering te optimaliseren zijn de volgende adviezen van belang:
- Drink voor of tijdens het eten een glas water.
- Eet niet te snel en kauw het voedsel goed.
- Vermijd andere bezigheden tijdens de maaltijd (krant, televisie, heftige discussies).
- Een goede positie van de maag is belangrijk voor zijn peristaltiek. Probeer 10 minuten na het eten rechtop te blijven zitten (natafelen) en ga niet liggen of direct aan het werk.
- Laat een ruimte van drie uur tussen de maaltijden.
- Het bereiden van een verse maaltijd heeft de voorkeur boven het opwarmen van voedsel. Door het zien en ruiken van eten, is de maag voorbereid op de komst van voedsel.
- Het is raadzaam koolhydraten apart te eten van eiwitten en vetten.
Maagklachten
Eén op de vier Nederlanders heeft last van maagklachten. De meest voorkomende klachten zijn :
Buikpijn na het eten
Dit is een van de meest voorkomende maagklacht. De oorzaak van deze pijn zit hem namelijk vaak in het eten wat je binnenkrijgt.
Waarschijnlijk is er sprake van een van de volgende zaken:
– je eet te veel
– je eet te pittig
– je eet te vet
– je hebt een voedselintolerantie
Maagklachten door voedselvergiftiging
Wanneer je een voedselvergiftiging hebt opgelopen kan je last hebben van de volgende symptomen:
– diarree
– buikkrampen
– overgeven
– misselijkheid
Maagklachten door stress
Naast het feit dat stress mede verantwoordelijk is voor veel kwaaltjes kan het ook een van de oorzaken van maagklachten zijn. Stress zorgt ervoor dat je lichaam in de zogenaamde
”flight of fight” status kan verkeren. In deze staat denkt je lichaam dat je op het punt staat om te gaan vechten of rennen waardoor je maag ‘op slot’ gaat.
Brandend maagzuur
Brandend maagzuur wordt gekenmerkt door brandende oprispingen die vanuit de buik richting de bovenbuik en de slokdarm gaan. Maagzuurklachten ontstaan niet alleen door een teveel aan maagzuur maar ook aan een tekort aan maagzuur.
Als er sprake is van teveel maagzuur de oorzaak is van de klachten dan zie je de volgende symptomen:
– veel boeren
– veel transpiratie en warmte aanvallen
– onrustig zijn, veel praten, snel geïrriteerd of boos
– diarree
– ook elders in je lichaam brandende gevoelens en neiging tot ontstekingen (met pijn en/ of koorts)
Als een maagzuurtekort de oorzaak is van de klachten dan zie je ook de volgende symptomen:
– gasvorming, oprispingen en opgeblazen gevoel na de maaltijd.
– overgevoeligheid voor voedingsmiddelen en/ of chemische stoffen
– verminderde eetlust voor zwaar verteerbaar voedsel zoals vlees of peulvruchten, trage vertering, constipatie slechte adem of lichaamsgeur
– darmparasieten
– geestelijke vermoeidheid
– neiging tot depressie
– gevoel van zwaarte
– moeilijk wakker kunnen worden
– weinig of geen transpiratie
Maagzweer
Bij een maagzweer is de slijmvlieslaag van de twaalfvingerige darm of van de maag dusdanig beschadigd dat de zenuwen in het bindweefsel bloot komen te liggen. Wanneer het zure maagsap met deze zenuwen in contact komt, dan heeft dit heftige pijn tot gevolg. De oorzaak van een maagzweer is vaak de bacterie genaamd Helicobacter Pylori.
Maagklachten door medicatie gebruik
Een andere oorzaak van maagklachten is het langdurig gebruik van bepaalde pijnstillers die ook ontstekingsremmend werken. Middelen als ibuprofen, diclofenac en naproxen (allen behorend tot de groep van NSAID’s) bevatten stoffen die het maagslijmvlies aantasten. Daardoor kan het gaan irriteren. Jaarlijks krijgen zo’n 5100 mensen een ernstige maagbloeding als gevolg van het gebruik van NSAID’s. Van hen overlijden er 540. Patiënten die dit soort pijnstillers langdurig gebruiken, krijgen uit voorzorg vaak een middel voorgeschreven dat het maagslijmvlies beschermt.